adw. Agata Skwarcz o kontaktach z dzieckiem w trakcie epidemii COVID-19
Stan epidemii w związku z koronawirusem spowodował wiele wątpliwości co do obowiązywania uregulowań obejmujących orzeczone alimenty i ustalone kontakty z dziećmi. Pytania sprowadzają się głównie do tego czy w czasie epidemii orzeczenia te obowiązują.
Rozumiejąc oczywiście, że czas jest niesprzyjający, a epidemia i związane z nią uregulowania i sytuacja społeczno – ekonomiczna wpływają na naszą rzeczywistość, niekiedy bardzo negatywnie, odpowiadam – niezależnie od stanu epidemii obowiązują orzeczenia co do alimentów i postanowienia dotyczące kontaktów z dziećmi. W dniu 3 kwietnia 2020 r. na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości pojawił się następujący komunikat:
„Ministerstwo Sprawiedliwości informuje, że w mocy pozostają wszystkie postanowienia wydane przez sądy w sprawie kontaktów z dziećmi przez rodziców, którzy żyją oddzielnie.
W związku z pojawiającymi się pytaniami i wątpliwościami co do realizacji w okresie pandemii COVID-19 osobistych kontaktów z małoletnimi dziećmi przez rodziców żyjących w rozłączeniu, Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla, że obowiązują wszystkie postanowienia sądów w tym zakresie. W mocy pozostają zarówno postanowienia prawomocne, jak i nieprawomocne, lecz natychmiast wykonalne, wydane w trybie zabezpieczenia. (…)”
Dzieje się tak ponieważ, stan epidemii pozostaje bez wpływu na już wydane orzeczenia sądów. Pamiętajmy jednak, że każda kwestia uregulowana przed sądem pomiędzy stronami, może być na mocy porozumienia stron zmieniona – i do tego zawsze zachęcam. Jeśli wskutek epidemii realizowanie kontaktów czy obowiązku alimentacyjnego stało się utrudnione, ograniczone lub nawet niemożliwe, sugeruję poinformować o tym drugą stronę z podaniem konkretnej przyczyny. Każda akceptacja i zrozumienie dla chwilowego wstrzymania kontaktów czy zmiany ich formy (np. na kontakt internetowy zamiast osobistego) będzie wiążące i w tym zakresie na czas uzgodnienia wyłączy regulację sądu. Co do alimentów natomiast, pamiętać należy, że ich celem jest zapewnienie środków utrzymania osobie niemogącej utrzymać się samodzielnie. Odradzam więc całkowite zaprzestanie alimentacji w związku z epidemią, w tym czasie nasze małoletnie dziecko nadal ma potrzeby wymagające środków finansowych, a ich niedostarczenie stanowi przestępstwo z art. 209 k.k. Ale w szczególnie trudnych sytuacjach radzę podjąć negocjacje z drugim rodzicem, zaproponować rozłożenie alimentów na raty, uzupełnienie do pełnej kwoty po zakończeniu epidemii i powrocie możliwości regularnego zarobkowania.
Zdaję sobie jednak sprawę, że nie zawsze osiągnięcie porozumienia będzie możliwe. W takich sytuacjach polecam zainicjowanie drogi sądowej i zabezpieczenie innych niż już ustalone warunków na czas trwania epidemii. Wniosek o zabezpieczenie należy uzasadnić i wskazać w jaki sposób stan epidemii wpływa na dotychczasowe orzeczenie. Wydanie orzeczenia rozstrzygającego taki wniosek może zapaść bez przeprowadzenia rozprawy, jedynie w oparciu o treść wniosku i załączonych do niego dowodów. Postanowienie
jest wykonalne z chwilą wydania (art. 578 k.p.c.), czyli zmienione warunki mogą obowiązywać już w trakcie epidemii, bez konieczności przeprowadzenia rozprawy i bez konieczności doręczenia postanowienia (treść można ustalić telefonicznie).
W razie potrzeby sporządzenia pisemnego porozumienia stron zmieniającego postanowienie o kontaktach czy orzeczenie alimentacyjne, bądź w razie potrzeby wejścia na drogę sądową pozostaję do Państwa dyspozycji.